Καναδικό Εργατικό Κογκρέσο (CLC) | Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Εργατικών Σωματείων (ETUC)

Καναδικό Εργατικό Κογκρέσο (CLC) | Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Εργατικών Σωματείων¹ (ETUC)

Κοινή Δήλωση²

CETA³: Που βρισκόμαστε και τι πρέπει να αλλάξει

Βρυξέλλες, 13 Απριλίου

Όταν ο Καναδάς και η Ευρώπη άρχισαν να διαπραγματεύονται μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου κάποια χρόνια πριν, υπήρχαν υψηλές προσδοκίες ότι κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε ένα "χρυσό κανόνα" στον τομέα αυτό: μια συμφωνία, δηλαδή, που θα βοηθούσε το εμπόριο, διατηρώντας παράλληλα τα κοινωνικά, εργασιακά και περιβαλλοντικά κεκτημένα και πρότυπα.   

Κάτι τέτοιο θα ήταν δυνατό αφού επρόκειτο για μια διαπραγμάτευση μεταξύ δύο ανεπτυγμένων περιοχών με υψηλά κοινωνικά, εργασιακά και περιβαλλοντικά πρότυπα. Επίσης, δεδομένων των αναδυόμενων προκλήσεων στον τομέα της κοινωνικής συνοχής και της αειφόρου ανάπτυξης, ήταν η σωστή στιγμή για μια υποδειγματική βελτιωτική αλλαγή.  

Στην αρχή, το Καναδικό Εργατικό Κογκρέσο (CLC) και τα Ευρωπαϊκά Σωματεία Εμπορίου εξέφρασαν την ελπίδα για διαφάνεια στις διαπραγματεύσεις και για πλήρη συμμετοχή των εργαζομένων και της κοινωνίας των πολιτών. Ωστόσο, στην Ευρώπη και στον Καναδά, υπήρξε πολύ μικρή συμμετοχή τους στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων. Έπειτα από χρόνια μυστικότητας, το τελικό κείμενο δημοσιεύτηκε -κατόπιν εορτής καθώς δεν ήταν πλέον ανοιχτό σε διάλογο και τροποποιήσεις. Τώρα λοιπόν ελπίζουμε πως μπορούμε  να παρέχουμε εικόνα της CETA προτού ψηφιστεί.

Από τη στιγμή που η συμφωνία μπήκε στο τραπέζι, στον Καναδά συζητήθηκε ελάχιστα ενώ οι Ευρωπαίοι είχαν μεγαλύτερες ευκαιρίες να μοιραστούν τις απόψεις τους.  Εξαιτίας του έντονου προβληματισμού που εξέφρασαν τα εργατικά σωματεία και πολλές ομάδες της κοινωνίας των πολιτών για την ISDS (Επίλυση Διαφορών μεταξύ  Επενδυτή και Κράτους), οι διατάξεις επενδυτή-κράτους άλλαξαν στη CETA, γεγονός το οποίο έκανε μερικούς να σκεφτούν ότι το προσχέδιο είναι πλέον έτοιμο προς ψήφιση.

Τα εργατικά σωματεία από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού διαφωνούν με τη διαμορφωμένη συμφωνία.Το Καναδικό Εργατικό Κογκρέσο (CLC) και η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Εργατικών Σωματείων (ETUC) θέλουν να εκμεταλλευτούν πλήρως τον εναπομείναντα χρόνο ώστε να γίνει περισσότερη επεξεργασία της CETA.

Σε ότι αφορά τη μείωση των δασμών στα περισσότερα βιομηχανικά αγαθά, έχουμε – σε γενικές γραμμές  λίγα για τα οποία διαφωνούμε.

Η κυρίαρχη διαφωνία μας είναι, όταν, στο όνομα της πρόσβασης στις αγορές και της αποφυγής των διακρίσεων, η CETA, όπως όλες οι τρέχουσες εμπορικές συμφωνίες, περιορίζει τη δημόσια πολιτική  και προσθέτει περιορισμούς στην κυβερνητική προσπάθεια να παρέχει υπηρεσίες ή να νομοθετεί προς όφελος των πολιτών και του δημόσιου συμφέροντος. Δυστυχώς, σε αυτό το κομμάτι, η CETA είναι απογοητευτική.

Θα θέλαμε να προτείνουμε μια σειρά σημαντικών αλλαγών.

Αλλαγές που επηρεάζουν όλα τα συμβαλλόμενα μέρη με συμμετρικό τρόπο, άρα δεν αναστατώνουν ιδιαίτερα την ισορροπία των ευνοημένων έως τώρα δίνοντας όμως σ’ όλα τα συμβαλλόμενα μέρη περισσότερη ελευθερία στην άσκηση δημοσιονομικής πολιτικής και νομοθετικών ρυθμίσεων.

Πρώτο, ενώ λαμβάνουμε υπόψη μας τις βελτιώσεις που έχουν γίνει στις διατάξεις επίλυσης διαφορών επενδυτή-κράτους, τις βρίσκουμε ανεπαρκείς. Η δημιουργία επενδυτικού δικαστηρίου δεν θα επανορθώσει για τα πρωταρχικά ψεγάδια της επενδυτικής διαιτησίας, δεν είναι θέμα διαδικασίας αλλά ουσίας. Κατά την άποψή μας, οι κανόνες της διαιτησίας στην περίπτωση διαφορών επενδυτών και κράτους παρά τις τύποις τροποποιήσεις, παραμένουν ακέραιοι, ειδικά στη διαφορετική μεταχείριση διεθνών και εγχώριων επενδυτών. Οι αλλαγές εξακολουθούν να εγείρουν το ερώτημα γιατί ένα Σύστημα Επενδυτικών Δικαστηρίων (ICS) ή ένα σύστημα  Επίλυσης Διαφορών  μεταξύ Επενδυτών και Κράτους (ISDS) χρειάζονται μεταξύ κρατών με πλήρως αναπτυγμένα και αποτελεσματικά συστήματα δικαίου. Ένα διαιτητικό σύστημα επίλυσης επενδυτή-κράτους που δεν υπόκειται  στα εθνικά δικαστικά συστήματα παρέχει κατά συνέπεια μια διαδικασία  ευνοϊκής μεταχείρισης των διεθνείς επενδυτές.

Δεύτερο, η προνομιούχα μεταχείριση των επενδυτών βρίσκεται σε οξεία αντίθεση με τις πολύ ήπιες προβλέψεις για τα εργασιακά δικαιώματα, για τα οποία δεν υπάρχουν καν μηχανισμοί τήρησής τους.. Όσο ήπιες και να είναι οι αλλαγές που προτείνουμε, σαφώς και ενθαρρύνουν τον Καναδά να επικυρώσει και να εφαρμόσει πλήρως, τουλάχιστον όλα τα σημαντικά εργασιακά πρότυπα, το οποίο και ελπίζουμε πως θα συμβεί μέχρι να μπει σε εφαρμογή η συμφωνία. Εάν αυτή η συμφωνία πραγματικά στοχεύει στο να γίνει ο "χρυσός κανόνας" για τις εμπορικές συμφωνίες, οι παραβάσεις των εργατικών διατάξεών του θα έπρεπε αναμφίβολα να υπoβάλλονται στη διαδικασία επίλυσης διαφορών και στην τελική να τιμωρούνται με κυρώσεις.

Επιπλέον, θα θέλαμε να υπάρχει πρόβλεψη για πλήρη επανεξέταση των θετικών χαρακτηριστικών και της αποτελεσματικότητας των επενδυτικών και εργασιακών διατάξεων μετά την τελική εφαρμογή της CETA, με την προοπτική πιθανής αναθεώρησής τους σε μία περίοδο πέντε χρόνων.

Τρίτο, παρατηρούμε στον τομέα των υπηρεσιών, τη χρήση "αρνητικής λίστας" η οποία έχει την προοπτική να δεσμεύει μελλοντικές κυβερνήσεις σε φιλελευθεροποίηση, ακόμα και σε τομείς που ακόμα δεν υπάρχουν. Αυτό σημαίνει φιλελευθεροποίηση από προεπιλογή σε όλους τους τομείς υπηρεσιών. Πιστεύουμε καμία λογική κυβέρνηση θα αναλάμβανε τέτοια δέσμευση.

Τέταρτο, οι δημόσιες υπηρεσίες κατηγορηματικά δεν εξαιρούνται από τη φιλελευθεροποίηση των υπηρεσιών της CETA. Επιπλέον, οι δημόσιες υπηρεσίες που απαριθμούνται στις επιφυλάξεις κάτω από το παράρτημα 1, παραμένουν αντικείμενο τροποποιήσεων των υποτιθέμενων υποχρεώσεων διατήρησης της υφιστάμενης κατάστασης και ρητρών μη αναστρεψιμότητας, που σημαίνει είτε ότι είναι κλειδωμένες στα τρέχοντα επίπεδα φιλελευθεροποίησης είτε εάν φιλελευθεροποιηθούν περισσότερο θα περιχαρακωθούν σε αυτό το νέο επίπεδο φιλελευθεροποίησης. Σε συνδυασμό με τις διατάξεις επενδυτή-κράτους αυτό το στοιχείο θα αποδειχθεί ένα πραγματικό και δαπανηρό εμπόδιο των μελλοντικών κυβερνήσεων, σε όλα τα επίπεδα, που θα θελήσουν να αυξήσουν τη δημόσια συμμετοχή στις πάλαι ποτέ φιλελευθεροποιημένες υπηρεσίες. Η CETA πρέπει να περιλαμβάνει μια "θετική λίστα" για τις αναλήψεις υποχρεώσεων των υπηρεσιών και καμία ρήτρα μη αναστρεψιμότητας και υποχρέωση διατήρησης της υφιστάμενης κατάστασης έτσι ώστε οι δημόσιες υπηρεσίες να εξαιρούνται παντελώς από τη συμφωνία.

Τέλος, ενώ δεν έχουμε πρόβλημα με τη δυνατότητα των ξένων εταιριών να συμμετέχουν σε διαγωνισμούς υπερεργολαβίας σε άλλη χώρα, νομίζουμε ότι οι τρέχουσες προτάσεις στη CETA που επιβάλλουν "άνευ όρων" πρόσβαση είναι υπερβολικές και αυτό-ακυρωτικές. Οι τοπικές κυβερνήσεις θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να συνδέουν τις κοινωνικές και περιβαλλοντικές συνθήκες με τις διαδικασίες μειοδοτικού διαγωνισμού. Αυτό είναι ακόμα περισσότερο φανερό στο γενικό πλαίσιο της εργασιακής κρίσης που βιώνουν αρκετά κράτη και με την προσταγή να ανταποκριθούν στην κλιματική πρόκληση. Η ικανότητα της κυβέρνησης να μεταφράσει τις απαραίτητες δημόσιες επενδύσεις σε εργαλεία που θα βελτιώσουν τα περιβαλλοντικά πρότυπα και θα τονώσουν την τοπική απασχόληση θα πρέπει να είναι προφανής σε όλους.

Ο κόσμος μας αντιμετωπίζει μεγάλες και δύσκολες προκλήσεις στους τομείς της οικονομικής βιωσιμότητας και κοινωνικής συνοχής, η συνεχιζόμενη συζήτηση για τη CETA θα πρέπει να αντανακλά πλήρως αυτούς τους προβληματισμούς. Οι αλλαγές που έγιναν πρόσφατα στις διατάξεις Επίλυσης Διαφορών μεταξύ Επενδυτή και Κράτους (ISDS) δείχνουν ότι είναι πιθανή και αποδεκτή μια βελτίωση της CETA. Δεν θα είναι και μεγάλη απώλεια αν ξοδευτεί άλλος ένας χρόνος ώστε να γίνει σωστά η συμφωνία αλλά πολλά περισσότερα θα χαθούν αν γίνει εσπευσμένα για χάρη μιας βραχυπρόθεσμης πολιτικής σκοπιμότητας. Αν το κείμενο δεν προσαρμοστεί κατάλληλα ώστε να ανταποκρίνεται στους προβληματισμούς μας, θα αναγκαστούμε να καλέσουμε τους εκλεγμένους μας αξιωματούχους να απορρίψουν τη CETA.

Μετάφραση Ελένη Ταγκαλάκη| Επιμέλεια: Χριστιάνα Βλαχάκη

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ της Ελληνικής Πρωτοβουλίας STOP TTIP CETA TiSA:

1.        Στην Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Εργατικών Σωματείων (ETUC) συμμετέχουν η ΓΣΕΕ και η ΑΔΕΔΥ.

2.        A) H κοινή δήλωση στο πρωτότυπο https://www.etuc.org/sites/www.etuc.org/files/document/files/ceta_where_we_are_at_and_what_needs_to_be_changed_0.pdf  Β) Δεν είναι η πρώτη φορά που ETUC και CLC συνεργάζονται και έχουν εκδώσει κοινή δήλωση για τη CETA [24.01.2013 https://www.etuc.org/IMG/pdf/CLC_ETUC_final.pdf]

3.        CETA:  Comprehensive Economic and Trade Agreement/ Ολοκληρωμένη Οικονομική και Εμπορική Συμφωνία μεταξύ Καναδά και Ε.Ε. Οι διαπραγματεύσεις έχουν ολοκληρωθεί και έχει συμφωνηθεί το κείμενο μεταξύ των ομάδων εργασίας. Δεν έχει όμως μπει σε εφαρμογή. Στις 13 Μαΐου 2016 θα συζητηθεί το θέμα στη συνάντηση των αρμοδίων υπουργών στις Βρυξέλλες και αναμένονται τον Ιούνιο η δρομολόγηση της «νομιμοποίησης» και της εφαρμογής. Η CETA θεωρείται η πρόδρομος της TTIP, της αντίστοιχης συμφωνίας μεταξύ ΗΠΑ και Ε.Ε. Οι διαπραγματεύσεις για την TTIP βρίσκονται σε εξέλιξη – έχει ολοκληρωθεί ο 13^ος γύρος και τον Ιούνιο θα πραγματοποιηθεί ο 14^ος γύρος.

Περισσότερες πληροφορίες για της ληστρικές εμπορικές συμφωνίες TTIP CETA TiSA στο blog http://stop-ttip-ceta-greece.blogspot.gr. Επικοινωνία στο mail stop.ttip.greece@gmail.com