Το
κείμενο που ακολουθεί αποτελεί την εισήγηση της Καίτης Μυλωνά στην εκδήλωση –
συζήτηση για την Τροφή με τίτλο: Το Δικαίωμα
στην Επιλογή της Τροφής (Food Sovereignty) που έγινε στην Αθήνα, την Κυριακή 12 Μαρτίου 2017.
-------------
Τροφή ως Δικαίωμα των Πολιτών – Βιώσιμη
Γεωργία, Ποιοτικά Τρόφιμα, Δίκαιο Εμπόριο
Καίτη Μυλωνά, Κτηνίατρος, Σύμβουλος Ανάπτυξης Κτηνοτροφίας και Επιχειρήσεων
Μεταποίησης Ζωοκομικών Προϊόντων, Μέλος Δικτύου Ανανεωτικής Αριστεράς, Μέλος
της ΕΠ STOP TTIP CETA TiSA
Εκδήλωση για την Τροφή με τίτλο: Το Δικαίωμα στην Επιλογή
της Τροφής (Food Sovereignty)
Κυριακή 12 Μαρτίου 2017
Γιατί
επιλέξαμε να οργανώσουμε μια εκδήλωση για την ΤΡΟΦΗ;
Τι σημαίνει δικαίωμα στην
επιλογή της τροφής;
Η τροφή αποτελεί, ως γνωστόν,
απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβίωσή μας. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του FAO(Οργανισμός του ΟΗΕ για τη Γεωργία και τα Τρόφιμα), η ζήτηση για τροφή
αυξάνεται συνεχώς και θα αυξάνεται ολοένα και περισσότερο. Αναμένεται η ζήτηση
για ποιοτικά και ασφαλή προϊόντα να αυξηθεί έως και 60%μέχρι το 2020.
Από την άλλη πλευρά, όμως, το
παγκόσμιο σύστημα παραγωγής των τροφίμων
εξασθενίζει όλο και περισσότερο τους αγρότες μας, την υγεία μας και το
περιβάλλον που ζούμε, ενώ απέτυχε να περιορίσει την πείνα για εκατομμύρια
ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Ο τρόπος παραγωγής και μεταποίησης των
αγροτικών προϊόντων και τροφίμων δημιουργεί κινδύνους για την υγεία μας
(καρκίνο, ενδοκρινικές διαταραχές κλπ) και για το περιβάλλον (εξάντληση των
εδαφών σε θρεπτικά συστατικά, λόγω της μονοκαλλιέργειας και της χρήσης ΓΤΟ και
διαφόρων χημικών ουσιών στις καλλιέργειες και στην εκτροφή των ζώων).
Οι αθέμιτες
εμπορικές πρακτικές επιδρούν αρνητικά στους αγρότες, οι οποίοι βρίσκονται στην
αρχή της διατροφικής αλυσίδας και πιέζονται από τους μεταποιητές και το λιανικό
εμπόριο. Πιέζονται κυρίως τιμολογιακά. Το πρόβλημα είναι ευρωπαϊκό και γι’ αυτό
απαιτούνται ευρωπαϊκές λύσεις. Μέχρι στιγμής, όσα σχήματα εθελοντικά σε κάποια
κράτη μέλη προσπάθησαν να λύσουν το πρόβλημα δεν απέδωσαν. Γι’ αυτό απαιτείται
μια νομοθετική προσέγγιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Η φιλελευθεροποίηση του εμπορίου και η
απουσία ρύθμισης των αγορών έχουν οδηγήσει τους αγρότες να πωλούν συχνά σε
τιμές κάτω του κόστους και τις εκμεταλλεύσεις τους σε μια μη βιώσιμη – οικονομικά–
κατάσταση, ενώ οι καταναλωτές αγοράζουν την τροφή τους όλο και ακριβότερα.
Οι επιθέσεις που δέχεται όλο το
αγροδιατροφικό σύστημα παγκόσμια ολοένα και αυξάνουν, αλλά το σημαντικότερο
είναι, ότι κάθε φορά οι επιθέσεις είναι οξύτερες και με ισχυρότερα «μέσα», ενώ
επιβουλεύονται όλο και περισσότερα δικαιώματα των αγροτών και όλων των πολιτών
και όχι μόνο με την ιδιότητά τους ως καταναλωτών.
Οι συγχωνεύσεις των ούτως ή άλλως
πολυεθνικών εταιρειών στον τομέα της φυτοπροστασίας π.χ. Bayer – Monsanto, προοιωνίζονται ένα μάλλον ζοφερό
μέλλον στον τομέα της ποιότητας και της ασφάλειας των τροφίμων, αλλά και της
προστασίας του περιβάλλοντος που παράγονται τα αγροτικά προϊόντα και τα
τρόφιμα.Πρόκειται για εταιρείες, οι οποίες προωθούν σε όλον τον κόσμο σπόρους, λιπάσματα,
εντομοκτόνα και γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς (μεταλλαγμένα δηλαδή) και
κατέχουν το 80% της παγκόσμιας αγοράς. Κάποιες από αυτές τις ουσίες (γλυκοσάφη)
χαρακτηρίζονται ως ενδοκρινικοί διαταρράκτες, επειδή αποδομούν όλο το
ενδοκρινικό σύστημα του ανθρώπου. Η προσπάθεια των πολυεθνικών εταιρειών να
δεσμεύσουν τις όποιες εκτάσεις υπάρχουν στην Αφρική με στόχο να τις
χρησιμοποιήσουν για την παραγωγή ζωοτροφών θα έχει ως αποτέλεσμα την ακόμη μεγαλύτερη
φτωχοποίηση των αφρικανικών λαών, την περαιτέρω υποβάθμιση του περιβάλλοντος
και την παραγωγή περισσότερων ποσοτήτων κτηνοτροφικών προϊόντων επισφαλών για
την υγεία μας και με το ερωτηματικό, αν μας χρειάζονται.
Οι Διατλαντικές Συμφωνίες Ελεύθερου Εμπορίου
(TTIP, CETA, TiSA) έρχονται να ελέγξουν, όχι μόνο την
παραγωγή και την εμπορία καθεαυτή των αγροτικών προϊόντων και των τροφίμων,
αλλά και τους όρους και τις συνθήκες που αυτά παράγονται και τους όρους
διαπραγμάτευσης των δικαιωμάτων των πολιτών και των ίδιων των κρατών να
επιλέγουν πώς και τι θα παράγουν, τι θα καταναλώνουν – ουσιαστικά το δικαίωμά μας στην επιλογή στης τροφής.
Η τροφή πρέπει να πληροί κάποιες
προϋποθέσεις, για να επιτελεί το ρόλο της. Πρέπει να υπάρχει σε επάρκεια, όλοι
οι πολίτες να έχουν πρόσβαση σε αυτήν, να είναι ποιοτική και ασφαλής και για
την παραγωγή της να ικανοποιούνται κάποιοι όροι, όπως είναι η προστασία του
περιβάλλοντος και η μη κατασπατάληση των φυσικών πόρων, ενώ θα πρέπει να
διανέμεται δίκαια, ώστε όλοι να επωφελούνται από την παραγωγή της, από την
επεξεργασία της και από την κατανάλωσή της. Αυτά όλα εμπεριέχονται στον τίτλο
της εκδήλωσης: Το Δικαίωμα στην Επιλογή
της Τροφής.
Όλο και περισσότερο και όλο και σε
περισσότερες περιοχές του πλανήτη περιορίζεται η δυνατότητα πρόσβασης στην
τροφή, πόσο μάλλον στο δικαίωμα στην επιλογή της τροφής.
Παραγωγή αγροτικών προϊόντων
και τροφίμων