[Η φέτα θεωρείται ο «λευκός χρυσός» της ελληνικής οικονομίας. Η χώρα παράγει περίπου 120.000 τόνους φέτας ετησίως.]
Το άρθρο αποτελεί μέρος του special report Η προστιθέμενη αξία των ευρωπαϊκών συστημάτων διασφάλισης ποιότητας .
Η μερική προστασία της φέτας στην εμπορική συμφωνία ΕΕ-Καναδά συνιστά «πρωτοφανή επιτυχία» σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία επισημαίνει ότι το εναλλακτικό σενάριο είναι να μην υπήρχε καμία προστασία.
Παράλληλα, τονίζει ότι υπάρχει παράθυρο ευκαιρία στους Έλληνες παραγωγούς να επισημάνουν στους Καναδούς καταναλωτές την ποιότητα της «μόνης και αληθινής φέτας».
Οι αγρότες στην Ελλάδα ανησυχούν για την τύχη της φέτας στις εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ με τρίτες χώρες, αφού η ΕΕ δεν κατάφερε να την προστατεύσει πλήρως στη συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών CETA με τον Καναδά.
Η φέτα θεωρείται ο «λευκός χρυσός» της ελληνικής οικονομίας. Η χώρα παράγει περίπου 120.000 τόνους φέτας ετησίως.
Επί του παρόντος, η χώρα εξάγει περίπου 500 τόνους φέτας στον Καναδά ετησίως. Μετά την εμπορική συμφωνία μεταξύ των Βρυξελλών και της Οτάβας, οι καναδικές εταιρείες μπορούν να συνεχίσουν να παράγουν και να εμπορεύονται «καναδική φέτα» στη χώρα τους.
Η συμφωνία CETA προστατεύει περισσότερες από 140 γεωγραφικές ενδείξεις από όλη την Ευρώπη. Αλλά στην περίπτωση των τυριών φέτα – καθώς και των Asiago, Gorgonzola, Fontina και Munster – οι Καναδοί μπορούν να παράγουν και να πουλάνε την «δική τους φέτα» στην εγχώρια αγορά.
Συγκεκριμένα προϊόντα όπως η φέτα, η οποία προστατεύεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πρέπει να πληρούν τις απαιτήσεις του καθεστώτος ποιότητας της ονομασίας προέλευσης της ΕΕ, επομένως τα καναδικά τυριά που φέρουν την ονομασία φέτα δεν μπορούν να εισέλθουν στην Ευρώπη.
Ωστόσο, οι καναδοί παραγωγοί που άρχισαν να χρησιμοποιούν την ετικέτα φέτας στην εγχώρια αγορά πριν από το 2013 θα είναι σε θέση να συνεχίσουν να το κάνουν.
Από τη στιγμή που θα τεθεί σε ισχύ η CETA, οι Καναδοί παραγωγοί θα υποχρεωθούν επίσης να προσθέσουν στις ετικέτες τους διατυπώσεις όπως «είδος», «τύπος», «στυλ» ή «απομίμηση», σε συνδυασμό με ευανάγνωστη και ορατή ένδειξη της γεωγραφικής προέλευσης του λόγω προϊόντος.
«Δεν θα επιτρέπεται καμία αναφορά του τύπου Greek feta ή και ακόμα Greek style feta ή ελληνικές σημαίες σε Καναδούς παραγωγούς,» επισημαίνει η ευρωβουλευτής Εύα Καϊλή.
Από την άλλη πλευρά, οι ελληνικές εταιρείες που παράγουν γνήσια φέτα θα μπορούν να εξάγουν στον Καναδά.
Φέτα από αγελαδινό
Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας κ. Τάκης Πεβερέτος είπε στην EURACTIV ότι η έλλειψη πλήρους προστασίας για τη φέτα στη συμφωνία για τον Καναδά είναι «απαράδεκτη».
«Είναι το βομβαρδιστικό των εξαγωγών μας όχι μόνο για το τυρί αλλά και για άλλα προϊόντα […] λαμβάνοντας υπόψη ότι εξάγουμς 52,000 τόνους ετησίως που φέρνουν 350 εκ ευρώ στο ισοζύγιο,» τόνισε.
Για τον κ Πεβερέτο, προκύπτουν δύο ζητήματα από την CETA και το μέλλον της φέτας.
Η φέτα παρασκευάζεται μόνο με πρόβειο γάλα (70%) και κατσικίσιο (30%). «Με τη συμφωνία CETA, οι καναδοί θα είναι σε θέση να παράγουν και να πουλήσουν φέτα από αγελαδινό γάλα», δήλωσε ο Έλληνας αγρότης.
Μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων Θεσσαλίας Νίκος Παλάσκας χαρακτήρισε τη φέτα ως το «λευκό χρυσό» της ελληνικής οικονομίας.
«Το πρόβλημα είναι πως μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες στον κόσμο έχουν συγκεκριμένα τυροκομεία και έτσι θα πνίξουν την αγορά με φέτα αγελαδινή, ενώ το γάλα θα προέρχεται από ζώα που τρώνε μεταλλαγμένες ζωοτροφές με αποτέλεσμα να ξεκληρίσουν την κτηνοτροφία της Ελλάδας,» είπε.
Σε μια προσπάθεια να ηρεμήσει τα πνεύματα, ο Επίτροπος Γεωργίας Φιλ Χόγκαν υποσχέθηκε να αναθεωρήσει την υπόθεση της φέτας μετά από πέντε χρόνια. Ωστόσο, οι Έλληνες φοβούνται ότι θα είναι ήδη πολύ αργά.
«Η δέσμευση του Χόγκαν δεν είναι καθόλου χρήσιμη […] Οι καταναλωτές θα συνηθίσουν να τρώνε τυρί από αγελαδινό γάλα και θα θεωρούν ότι είναι φέτα», σημείωσε ο Πεβερέτος, προσθέτοντας ότι η περίπτωση της φέτας πρέπει να επανεξεταστεί σε ένα χρόνο το πολύ.
Την ίδια άποψη συμμερίζεται και η Ένωση Βιομηχανιών Γάλακτος και Γαλακτοκομικών Προϊόντων, η οποία ισχυρίζεται ότι η Επιτροπή χρησιμοποίησε το πενταετές επιχείρημα ως «δόλωμα» για να κρατήσει την ελληνική κυβέρνηση στο πλευρό της.
Μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες